Europa notuje rekordy ruchu pasażerskiego, lecz kij ma dwa końce

Dynamika wzrostu była głównie napędzana międzynarodowym ruchem pasażerskim, który odnotował wzrost rok do roku o 8,8 proc., a nie krajowym ruchem pasażersko-lotniczym, który wzrósł względem roku 2023 o jedyne 2,5 proc., pozostając wciąż poniżej poziomu sprzed pandemii. Odbudowa tego sektora osiągnęła 93,6 proc. w porównaniu w danymi z

roku 2019. Większy wzrost ruchu pasażerskiego europejskie porty lotnicze odnotowały w pierwszej połowie ubiegłego roku, a także w miesiącach poza szczytem, ​​które tradycyjnie kojarzone są z mniejszym ruchem. Odzwierciedla to strukturalne zmiany na rynku lotniczym, w tym częściową zmianę środka transportu na kolej, silną mobilność transgraniczną w ramach jednolitego rynku UE i szybko rosnący popyt na rynkach wschodzących poza UE.

Kij ma dwa końce

– Europejskie lotniska powitały w zeszłym roku dodatkowe 200 milionów pasażerów, a wiele z nich przekroczyło swoje poprzednie historyczne rekordy. Udało się to osiągnąć pomimo znacznie zawyżonych cen biletów lotniczych, ciągłej presji podaży, głównie umiarkowanego wzrostu gospodarczego i napięć geopolitycznych. To wyraźnie mówi wiele o tym, jak konsumenci obecnie priorytetowo traktują doświadczenia, a w szczególności podróże – uważa Olivier Jankovec, dyrektor generalny ACI EUROPE. W zeszłym roku ruch operacyjny w Europie wzrósł o 5,1 proc. w porównaniu z rokiem 2023, ale nadal jest o 3,3 proc. poniżej poziomów sprzed pandemii.

Na rynku UE+ najlepsze wyniki osiągnęły Islandia (+24,2 proc.), Malta (+22,5 proc.), Grecja i Polska (+22,1 proc.), Portugalia (+17 proc.) i Chorwacja (+16,6 proc.). Dobry wynik chorwackich portów jest efektem spadku cennika opłat i większego angażu w rozwój niskokosztowych przewoźników, w tym Ryanaira. W porównaniu do poziomów sprzed pandemii COVID (2019), luki w wynikach ruchu pasażerskiego w 2024 r. były wyraźne, co ponownie odzwierciedlało zmienioną dynamikę rynku i ciągły wpływ geopolityki: porty lotnicze na 20 rynkach krajowych nadal nie odzyskały poziomów sprzed pandemii, w tym dotknięta wojną Ukraina (-100 proc.) i Izrael (-38,9 proc.), a także Finlandia (-24,9 proc.) i Szwecja (-23,1 proc.).

Na drugim końcu spektrum szereg szybko rozwijających się rynków lotniczych znacznie przekroczyło swoje poziomy sprzed pandemii — na czele znalazła się Albania, które odnotowała wzrost ruchu pasażerskiego aż o 220,8 proc., i Uzbekistan, gdzie wolumen liczby obsługiwanych podróżnych wzrósł o 185,9 proc. Duże wzrosty odnotowały także: Kazachstan (74,7 proc.), Kosowo (72,1 proc.), Armenia (66,3 proc.) i Azerbejdżan (59,9 proc.). Wśród największych rynków lotniczych Turcja (+23,1 proc.), Włochy (+17 proc.) i Hiszpania (13 proc.) znacznie przekroczyły swoje poziomy sprzed pandemii – w przeciwieństwie do Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec, które odnotowały spadek ruchu pasażerskiego o odpowiednio 0,1, 3 i 16,6 proc.

TOP 5 europejskich portów lotniczych

Londyńskie Heathrow utrzymało swoją pozycję najbardziej ruchliwego lotniska w Europie w 2024 roku, obsługując 83,9 mln pasażerów. Stanowiło to wzrost o 5,9 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem, co pozwoliło brytyjskiemu hubowi przekroczyć poziom sprzed pandemii o 3,7 proc. Stambuł zajął drugie miejsce – turecki port lotniczy obsłużył 80,1 mln pasażerów. Podczas gdy jego wzrost nieco osłabł w 2024 r. („zaledwie” 5,3 proc.) w porównaniu z poprzednim rokiem, to wzrost ruchu pasażerskiego tureckiego hubu wyniósł imponujące 16,9 proc. w porównaniu z poziomami sprzed 2019 roku.

Paryski port im. Charlesa de Gaulle obsłużył 70,3 mln pasażerów, zajmując trzecią lokatę. Francuski hub napotkał przeciwności związane z igrzyskami olimpijskimi, które ograniczyły wzrost ruchu o 4,3 proc. w stosunku do 2023 r. – i pozostał na poziomie -7,7 proc. poniżej poziomów sprzed pandemii. Lotnisko Amsterdam-Schiphol zdołało odprawić 66,8 mln pasażerów dzięki wzrostowi o osiem proc. w stosunku do 2023 r., osiągając dopiero 93,2 proc. ruchu sprzed rekordowego dla branży 2019 roku. Tuż za holenderskim hubem znalazł się Madryt (66,1 mln pasażerów obsłużonych) – wzrost o 9,9 proc. w stosunku do 2023 r., a także 7,2 proc. względem danych sprzed pięciu lat. Oprócz tych pięciu najlepszych lotnisk, warto zwrócić uwagę na wyniki portu Rzym-Fiumicino, gdzie ruch pasażerski wzrósł o 20,7 proc. w porównaniu z rokiem 2023 – i o 12,3 proc. w porównaniu z wolumenem sprzed pandemii.

Wzrost cargo

Ruch towarowy w europejskiej sieci lotniskowej wzrósł dynamicznie w 2024 r. o 13,2 proc. rok do roku – przy czym lotniska UE+ urosły w tym względzie o 12,4 proc., a porty lotnicze spoza tej kategorii regionalnej odnotowały wzrost o 18,4 proc. Stambuł (1,97 mln ton; wzrost o 39,6 proc. w porównaniu z 2019 r.) zastąpił Frankfurt (1,95 mln ton; spadek o 2,5% proc. w porównaniu z 2019 r.) jako najbardziej ruchliwe europejskie lotnisko pod względem ruchu towarowego. Po niemieckim hubie znalazły się porty: Paryż-CDG (1,87 mln ton; spadek o 1,3 proc. w porównaniu z 2019 r.), Londyn-Heathrow (1,53 mln ton; spadek o 3,2 proc. w porównaniu z 2019 r.), Amsterdam-Schiphol (1,49 mln ton; spadek o 5 proc. w porównaniu z 2019 r.) i Liège (1,15 mln ton; wzrost o 28 proc. w porównaniu z 2019 r.). Ogólnie rzecz ujmując, ruch towarowy wyniósł 111,8 proc. w porównaniu z wolumenami sprzed pandemii.